Ấn Độ rơi vào thế khó với Hội nghị thượng đỉnh G20

Logo của G20 trên một cây cầu đi bộ ở New Delhi ngày 24/8. (Ảnh: Reuters)

Trước đó, quan điểm tương phản về cuộc xung đột Nga - Ukraine khiến các hội nghị cấp bộ trưởng của G20 không nhất trí được về một thông cáo chung trong năm Ấn Độ làm chủ tịch luân phiên, để lại nhiệm vụ khó khăn cho các lãnh đạo khi họ gặp nhau.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường sẽ dự thay Chủ tịch Tập Cận Bình, còn Nga đã xác nhận Tổng thống Vladimir Putin sẽ không có mặt, gợi ý rằng cả hai quốc gia này có thể không tham gia bất kỳ đồng thuận nào.

Điều đó đồng nghĩa là hội nghị thượng đỉnh trong 2 ngày, bắt đầu từ 9/9, sẽ do phương Tây và các đồng minh độc diễn. Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thái tử kế vị Ả-rập Xê-út Mohammed Bin Salman và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ có mặt.

Theo các nhà phân tích, một hội nghị thượng đỉnh thất bại sẽ bộc lộ những hạn chế trong hợp tác giữa các cường quốc phương Tây và ngoài phương Tây, đồng thời thúc đẩy các nước tăng cường tham gia những nhóm mà họ cảm thấy thoải mái hơn.

“Để giải quyết những mối đe dọa toàn cầu, việc chia rẽ thành các khối phương Tây và phi phương Tây không phải là điều tốt”, Michael Kugelman, giám đốc Viện Nam Á tại Trung tâm Wilson ở Washington, nhận xét.

Việc không đạt được đồng thuận cũng sẽ làm tổn hại uy tín ngoại giao của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, người đang nỗ lực củng cố vị thế của đất nước như một cường quốc kinh tế và là nhà lãnh đạo của Nam bán cầu.

“Nếu hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo thất bại, New Delhi và đặc biệt là ông Modi sẽ chịu một tổn thất lớn về ngoại giao và chính trị”, ông Kugelman nhận định.

Ấn Độ sẽ phải thuyết phục các nhà lãnh đạo khác đồng ý với tuyên bố chung, văn bản gọi là Tuyên bố của các nhà lãnh đạo, hoặc để kỳ chủ tịch đầu tiên kể từ năm 2008 kết thúc mà không có một thông cáo chung như vậy.

“Các quan điểm đã trở nên cứng rắn hơn kể từ thượng đỉnh Bali. Nga và Trung Quốc đã củng cố lập trường của mình kể từ đó, nên việc đạt được sự đồng thuận sẽ rất khó khăn”, một quan chức cấp cao của Chính phủ Ấn Độ nói với Reuters .

Tại Bali, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đạt được tuyên bố chung vào phút cuối. Một quan chức chính phủ khác cho biết Ấn Độ hy vọng rằng các nhà lãnh đạo có thể một lần nữa nhất trí được điều gì đó vào phút chót.

Một quan chức Ấn Độ khác cho biết, tại Bali, "Nga và Trung Quốc linh hoạt hơn", nhưng nay các nước "không còn đồng ý với cả những ngôn từ đã được đưa vào Tuyên bố Bali".

Thủ tướng Canada Justin Trudeau bày tỏ thất vọng khi Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky không được mời dự kỳ hội nghị năm nay.

Tuần trước, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết Nga sẽ chặn tuyên bố cuối cùng của thượng đỉnh G20 nếu nó không phản ánh lập trường của Mátxcơva đối với Kiev và các cuộc khủng hoảng khác. Các nhà ngoại giao cho biết, bất kỳ chấp nhận nào đối với lập trường của Mátxcơva là điều rất khó xảy ra và thượng đỉnh rất có thể sẽ đưa ra một thông cáo chung không mang tính ràng buộc.

Tháng trước, nhóm các quốc gia BRICS kết nạp thêm 6 quốc gia, trong nỗ lực cải tổ lại trật tự thế giới mà họ cho là đã lỗi thời.

David Boling, giám đốc công ty tư vấn Eurasia Group, đánh giá: “Sự vắng mặt của ông Tập có thể là nỗ lực của Bắc Kinh nhằm 'đóng đinh vào quan tài G20', chỉ vài tuần sau khi mở rộng BRICS phù hợp hơn với quan điểm của Trung Quốc về thế giới”.

Theo Reuters