Theo hãng tin Reuters, diesel là sản phẩm dầu mỏ xuất khẩu lớn nhất của Nga. Nga xuất khẩu khoảng 35 triệu tấn trong năm 2022, trong đó gần 3/4 được vận chuyển qua đường ống. Nga cũng xuất khẩu 4,8 triệu tấn xăng vào năm 2022.
Chính phủ Nga cho biết trong một tuyên bố: “Chính phủ đã dỡ bỏ các lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu diesel được giao đến các cảng biển bằng đường ống, với điều kiện nhà sản xuất cung cấp cho thị trường nội địa ít nhất 50% nhiên liệu diesel mà họ sản xuất”.
Các lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu của Nga - nước xuất khẩu nhiên liệu bằng đường biển hàng đầu thế giới - đã làm tăng giá toàn cầu và buộc một số người mua phải tìm các nguồn xăng và dầu diesel thay thế.
Sau khi Liên minh châu Âu (EU) cấm nhập khẩu nhiên liệu Nga, Nga đã chuyển hướng xuất khẩu dầu diesel và các nhiên liệu khác sang Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, một số nước Bắc và Tây Phi cũng như các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông.
Các quốc gia vùng Vịnh, nơi có các nhà máy lọc dầu riêng, tái xuất khẩu loại nhiên liệu này.
Nga đã xảy ra tình trạng thiếu hụt và giá nhiên liệu cao trong những tháng gần đây, điều này đặc biệt gây tổn hại cho nông dân trong mùa thu hoạch.
Trước đó, Nga đã khiến thị trường toàn cầu phải bất ngờ khi tuyên bố tạm thời cấm xuất khẩu xăng và dầu diesel để ổn định giá nhiên liệu trong nước. Lệnh cấm được áp đặt với tất cả các quốc gia ngoại trừ 4 nước thuộc Liên Xô cũ là Belarus, Armenia, Kazakhstan và Kyrgyzstan.
Sau đó, Nga đã điều chỉnh các lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu, dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu hàng hải và dầu diesel có hàm lượng lưu huỳnh cao chất lượng thấp, đồng thời cho phép xuất khẩu nhiên liệu đã có giấy tờ bốc hàng.
Các kho lưu trữ diesel của tập đoàn Transneft gần như đã đầy, trong khi việc chuyển hướng nguồn cung này sang thị trường nội địa là bất khả thi về mặt kỹ thuật. Do đó, các công ty lớn của Nga đã bày tỏ lo ngại sẽ bị buộc phải giảm hoạt động lọc dầu, cũng như cắt giảm sản xuất không chỉ với dầu diesel mà còn cả xăng.
Chính phủ Nga cũng đang xem xét áp đặt hạn ngạch xuất khẩu dầu diesel qua đường ống để ngăn tình trạng giá tăng đột biến, vốn đã giảm 25% kể từ ngày 21/9 khi lệnh cấm được đưa ra.
Nhà phân tích thị trường cấp cao Pamela Munger tại Vortexa nhận xét: “Mặc dù lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel từ nhà xuất khẩu dầu diesel lớn nhất nghe có vẻ bấp bênh đối với thị trường nói chung trong bối cảnh tồn kho thấp và sắp bước vào mùa đông, nhưng trên thực tế, nó có thể gây tổn hại đáng kể cho Nga nếu kéo dài”.
Theo bà Munger, chỉ còn vài tuần nữa là các bể chứa sẽ hết sức chứa. Việc đóng cửa các nhà máy lọc dầu cũng như giảm thiểu đường ống sẽ khó khăn từ góc độ vận hành.
Theo công ty phân tích dầu mỏ Vortexa, Nga đã vận chuyển trung bình 1,07 triệu thùng dầu diesel/ngày từ đầu năm đến ngày 25/9, chiếm hơn 13,1% tổng giao dịch dầu diesel bằng đường biển.
Trong khi đó, Vortexa cho biết xuất khẩu xăng của Nga ít quan trọng hơn nhiều đối với thị trường thế giới. Từ đầu năm tính đến ngày 25/9, Nga vận chuyển trung bình 110.000 thùng xăng/ngày.