Việt Nam hút vốn đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực địa ốc
Tại Hội thảo quốc tế "Tiềm năng phát triển thị trường bất động sản tại Việt Nam", ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó cục trưởng, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ KH&ĐT nhận định, bất động sản là một trong các lĩnh vực thu hút được nhiều nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, tính đến nay, lĩnh vực bất động sản có 1.100 dự án thu hút vốn đầu tư nước ngoài, với tổng vốn đầu tư đạt 66,4 tỷ USD, chiếm 15% tổng vốn đầu tư.
Bất động sản là lĩnh vực đứng thứ hai về thu hút đầu tư, sau lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo. Theo thống kê, đến nay có 48 quốc gia/vùng lãnh thổ đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, dẫn đầu tư là Singapore, tiếp theo là Hàn Quốc, British VirginIslands và Nhật Bản.
Về địa phương đã có 45 tỉnh/thành phố có đầu tư FDI vào lĩnh vực bất động sản, trong đó TP Hồ Chí Minh dẫn đầu cả nước với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt trên 16 tỷ USD, chiếm 24,7% tổng vốn đầu tư, tiếp theo là Hà Nội, Bình Dương và Bà Rịa Vũng Tàu.
Về quy mô dự án, phần lớn doanh nghiệp FDI tham gia vào lĩnh vực bất động sản tại Việt Nam là doanh nghiệp có quy mô lớn, với hình thức ngày càng đa dạng và chất lượng hơn. Nhiều dự án FDI đầu tư vào lĩnh vực bất động sản có quy mô lên đến hàng tỷ USD như dự án: công ty TNHH Hồ Tràm tại Bà Rịa Vũng Tàu; thành phố thông minh tại Hà Nội; Khu đô thị Nam Thăng Long, Hà Nội, Công ty TNHH phát triển Nam Hội An tại Quảng Nam,...
Trong tham luận gửi đến Hội thảo, Giáo sư TSKH Nguyễn Mại dẫn chứng nhiều số liệu đáng lưu ý về dòng vốn FDI đổ vào lĩnh vực địa ốc. Cụ thể, vốn FDI đăng ký vào bất động sản năm 2020 đạt 987 triệu USD, chiếm 13,6%, năm 2021 đạt 1,390 tỷ USD, chiếm 9,1% và năm 2022 đạt 1,816 tỷ USD, chiếm 14,6% tổng vốn FDI đăng ký.
Trong số 10 dự án FDI có vốn đăng ký nhiều nhất năm 2021 có hai dự án bất động sản là Công ty Dịch vụ hỗ trợ hợp tác phát triển thành phố thông minh Bình Dương của Singapore có vốn đầu tư 500 triệu USD và Dự án Khu nhà ở cao tầng tại TP.Hồ Chí Minh của Nhật Bản có vốn đầu tư là 291 triệu USD.
Trong 10 dự án FDI có vốn đăng ký nhiều nhất năm 2022 có hai sự án bất động sản là Dự án Trung tâm thương mại AEON Huế của Nhật Bản có vốn đầu tư 169,7 triệu USD và Dự án Xây dựng kết cấu hạ tầng Khu Công nghiệp Vĩnh Thanh, Cần Thơ có vốn đầu tư 159,9 triệu USD của Singapore.
Năm địa phương thu hút đầu tư mới nhiều nhất năm 2022 là Quảng Ninh, Bình Dương, Hải Phòng, TP.Hồ Chí Minh, Tây Ninh. Vốn cấp mới của những địa phương này chiếm 51,2% của tổng vốn đăng ký mới. Năm 2021 tổng vốn cấp mới của 5 địa phương đứng đầu chiếm 50,6%. Chỉ có tỉnh Quảng Ninh là có trong danh sách 5 địa phương đứng đầu vốn cấp mới của cả 2 năm 2022 và 2021. Ba địa phương có vốn cấp mới năm 2022 trên 1 tỷ USD là Quảng Ninh, Bình Dương, Hải Phòng.
Ông Vikram Kohli, Tổng Giám đốc CBRE khu vực Đông Nam Á cho rằng, từ 2015 đến nay, hầu hết các thương vụ M&A giá trị lớn đều là các khu đất dự án BĐS, sau đó mới là các khách sạn và chung cư, văn phòng. Trong số đó, nhiều thương vụ M&A lớn có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài. Các chủ đầu tư Việt Nam thường hợp tác dưới hình thức liên doanh với các chủ đầu tư nước ngoài để tối ưu hóa quá trình tìm kiếm vị trí dự án đầu tư và quản lý dự án.
Giải pháp thu hút đầu tư nước ngoài
Theo ông Anh Tuấn, Việt Nam có nhiều lợi thế so với các quốc gia trong khu vực để thu hút đầu tư như: chính trị ổn định, an toàn; tăng trưởng kinh tế cao; chi phí sản xuất cạnh tranh; nguồn nhân lực dồi dào; thị trường tiềm năng; vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở trung tâm của khu vực, dễ dàng kết nối với các nền kinh tế lớn.
Hiện tại, hệ thống cơ sở hạ tầng tại Việt Nam tiếp tục được chú trọng đầu tư, hoàn thiện. Hiện nay, Chính phủ đang triển khai quyết liệt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025 và kế hoạch đầu tư phục vụ phục hồi phát triển kinh tế xã hội, trong đó sẽ tập trung đầu tư phát triển nhiều công trình hạ tầng quan trọng như: đường cao tốc, các trục ven biển, sân bay, cảng biển, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển ngành bất động sản.
Ông Anh Tuấn cho rằng, việc thu hút nhiều dự án FDI trong lĩnh vực bất động sản giúp đa dạng hóa các loại hình bất động sản tại Việt Nam. Trong những năm gần đây, bất động sản công nghiệp, nhà ở và chung cư cao cấp, bất động sản nghỉ dưỡng, bất động sản chăm sóc sức khỏe... đã tăng lên rõ rệt bên cạnh loại hình truyền thống như bất động sản nhà ở.
Tuy nhiên, theo ông Anh Tuấn, một số dự án bất động sản có vốn đầu tư nước ngoài vẫn còn tình trạng kém hiệu quả, dự án quy mô đất lớn nhưng chậm triển khai cũng như nảy sinh các vấn đề liên quan đến trật tự xã hội. Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật về thị trường bất động sản chưa đồng bộ, rõ ràng và còn phức tạp, sửa đổi không kịp thời; Thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư, xây dựng, đấu thầu, đặc biệt là đất đai vô cùng phức tạp, dẫn đến việc thực hiện dự án đầu tư bị kéo dài; Tín dụng bất động sản và hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang bị kiểm soát chặt chẽ. Tất cả các yếu tố đó sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của lĩnh vực bất động sản trong thời gian tới.
Để thu hút các nhà đầu tư FDI chất lượng vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, ông Tuấn cho rằng, Việt Nam cần tập trung giải quyết một số vấn đề liên quan đến pháp lý cũng như cơ chế cho nhà đầu tư ngoại như hoàn thiện pháp lý về thị trường địa ốc, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, triển khai đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, hoàn thiện cơ sở hạ tầng.