Đằng sau việc hệ thống tác chiến điện tử Pole-21 nổ tung

Nga triển khai tổ hợp Krasukha-S4 tại Ukraine.

Nỗ lực được biết đến của Ukraine là video được công bố hồi tháng 11 ghi lại cảnh máy bay không người lái (UAV) đã làm nổ tung một tổ hợp gồm ba ăng-ten.

Chỉ huy UAV Ukraine tuyên bố đã phá hủy hệ thống tác chiến điện tử Pole-21 của Nga ở mặt trận phía đông gần Donetsk.

Cuộc tấn công cho thấy Kiev đang gấp rút tìm cách phá hủy công nghệ của Moscow. Ukraine cũng đang chạy đua để bắt kịp Nga trong lĩnh vực tác chiến điện tử (EW).

Chỉ huy đơn vị vận hành UAV thuộc lữ đoàn bộ binh cơ giới số 59 của Ukraine là Pavlo Petrychenko cho biết phá hủy các tổ hợp tác chiến điện tử của Nga là điều rất quan trọng nếu Ukraine muốn kiểm soát thêm lãnh thổ.

"Khi chúng tôi nhận vũ khí nước ngoài, họ bắt đầu sử dụng tổ hợp EW để đối phó. Vì cả pháo phản lực HIMARS và đạn pháo dẫn đường M982 Excalibur 155 mm đều định hướng bằng vệ tinh, Nga sử dụng tác chiến điện tử để chặn các đòn tấn công của chúng tôi", chỉ huy Petrychenko nói.

Lực lượng EW và khí tài Nga trở thành vấn đề đối với Ukraine. Các hệ thống gây nhiễu của Nga biến lợi thế của kho vũ khí thông minh với khả năng dẫn đường mà phương Tây cung cấp cho Ukraine thành điểm yếu để khoét vào.

Cũng theo chỉ huy Petrychenko, các loại đạn dẫn đường, trong đó có loại phóng từ HIMARS, về bản chất dễ bị tác động bởi hệ thống EW hơn so với vũ khí không dẫn đường, do chúng sử dụng tín hiệu định vị như GPS để tấn công chính xác mục tiêu.

Hệ thống Pole-21, được Nga phát triển từ năm 2016, có khả năng gây nhiễu tín hiệu GPS nhằm bảo vệ các vị trí khỏi UAV cỡ nhỏ hoặc tên lửa đang lao tới. Pole-21 chỉ là một trong số nhiều tổ hợp tác chiến điện tử mà Nga đang vận hành trên nhiều mặt trận tại Ukraine.

Vị chỉ huy này cho biết thêm rằng gây nhiễu hoặc giả mạo tín hiệu GPS, cũng như làm gián đoạn hoạt động của radar, sóng vô tuyến và liên lạc của thiết bị di động, là các hình thức tác chiến điện tử mà Nga đang sử dụng trong chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Hồi tháng 9, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin cho biết sản lượng các loại thiết bị quân sự chủ chốt, trong đó có các tổ hợp tác chiến điện tử tăng gấp đôi so với cùng kỳ 2022. Các chuyên gia và quan chức Ukraine thừa nhận Nga đã tích hợp đầy đủ lực lượng tác chiến điện tử vào quân đội nước này.

Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, Đại tướng Valery Zaluzhny, nhận định Nga đang sản xuất loạt hệ thống mà ông gọi là "tổ hợp tác chiến điện tử tại chiến hào".

Tướng Zaluzhny cho rằng lính Nga sở hữu rất nhiều thiết bị loại này. "Ngay cả khi chịu tổn thất về thiết bị, Nga vẫn duy trì ưu thế tác chiến điện tử đáng kể so với lực lượng Kiev hiện nay".

Nói đến đạn dẫn đường chính xác Excalibur do Mỹ chế tạo, tướng Zaluzhny thừa nhận loại đạn này "bị giảm đáng kể năng lực do hệ thống nhắm mục tiêu sử dụng GPS của chúng rất nhạy cảm với ảnh hưởng từ các tổ hợp tác chiến điện tử Nga".

Thiếu tướng Charlie Dietz, phát ngôn viên Lầu Năm Góc cũng tuyên bố rằng: "Dù đã phát hiện ảnh hưởng từ hoạt động gây nhiễu của Nga với nhiều hệ thống do Mỹ cung cấp, nhưng cả Mỹ và Ukraine hiện vẫn không có cách nào làm cho những vũ khí này hiệu quả hơn".

Bộ Quốc phòng Ukraine tuyên bố có thể tăng sản sản lượng UAV nội địa lên gấp 100 trăm lần ngay trong năm nay. Cùng với đó Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov kỳ vọng nước này có thể đạt thành công tương tự trong lĩnh vực tác chiến điện tử.

"Ukraine không chỉ mở rộng quy mô sản xuất UAV mà còn đối với thiết bị điện tử nói chung, cũng như cách tiếp cận đối với tác chiến điện tử. Toàn bộ học thuyết về sử dụng công nghệ này của chúng tôi đang thay đổi nhằm bắt kịp đối thủ", ông Fedorov nói.

Giám đốc Dự án An ninh Hàng không Vũ trụ thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ là Kari Bingen, nhận định những gì đang diễn ra trong xung đột Nga - Ukraine sẽ định hình chiến trường hiện đại.

"Chiến trường hiện đại là nơi các năng lực và chiến thuật tác chiến điện tử được tích hợp hiệu quả vào hoạt động của lực lượng thông thường", bà Bingen cho biết.