Cộng đồng quốc tế kêu gọi trả tự do cho Tổng thống Niger Mohamed Bazoum

Bộ chỉ huy quân đội Niger ngày 27/7 tuyên bố ủng hộ cuộc đảo chính do một nhóm binh sĩ thực hiện trước đó một ngày (26/7), nhằm tránh đất nước rơi vào bất ổn, đồng thời có thể bảo vệ Tổng thống và gia đình.

Trong một tuyên bố mới nhất, người phát ngôn quân đội Niger, Đại tá Amadou Abdramane cho biết, tất cả các hoạt động chính trị đã bị đình chỉ cho tới khi có thông báo mới. Người này cũng cho biết, một máy bay quân sự Pháp hôm qua đã vi phạm lệnh cấm không phận của quân đội Niger đưa ra trước đó 1 ngày, song không nêu thêm chi tiết.

Tổng thống Niger Mohamed Bazoum. Ảnh: AP

Hiện chưa rõ ai đang nắm quyền điều hành đất nước Niger, song các quyết định từ phía quân đội được công bố do Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc và Tham mưu trưởng quân đội ký.

Theo Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi Moussa Faki Mahamat, hôm qua ông vẫn liên lạc được với Tổng thống Niger Mohamed Bazoum và tình hình của Nhà lãnh đạo này vẫn ổn. Tổng thống và Ngoại trưởng Niger trước đó cùng ngày vẫn kêu gọi người dân đứng lên bảo vệ nền dân chủ, chống lại hành động cướp chính quyền của quân đội. Tuy nhiên, theo ghi nhận của truyền thông khu vực, hàng trăm người tại thủ đô của Niger hôm qua lại xuống đường để ủng hộ cuộc đảo chính:

“Chúng tôi luôn tin tưởng vào quân đội. Ngày nay, chúng tôi tin rằng quân đội, bằng cách nắm quyền, sẽ tạo điều kiện để quân đội lấy lại những giá trị trước đây”.

“Chúng tôi cũng muốn hỏi và hy vọng rằng các nhà chức trách hiện tại rút ra được tất cả các bài học về sự vội vàng của các quá trình chuyển đổi trước đó, để có thời gian cần thiết để hành động chống lại tầng lớp chính trị hiện tại ở Niger”.

Một số người biểu tình Niger quá khích đã xông vào trụ sở của Đảng cầm quyền Niger tại thủ đô, cướp bóc, đập phá và phóng hỏa.

Tuy nhiên, truyền hình nhà nước Niger sau đó đã chiếu một tuyên bố của Bộ nội vụ lên án các hành động phá hoại và cấm biểu tình cho đến khi có thông báo mới.

Về phía quốc tế, hành động đảo chính bằng vũ lực luôn bị phản đối và lên án. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres hôm qua nhấn mạnh:

“Bây giờ tôi muốn nói trực tiếp với những người đang giam giữ Tổng thống Niger: Hãy trả tự do cho ông Bazoum, ngay lập tức và vô điều kiện. Ngừng cản trở nền quản trị dân chủ của đất nước và tôn trọng pháp quyền. Chúng tôi đang nhìn thấy một xu hướng đáng lo ngại trong khu vực. Những thay đổi vi hiến liên tiếp của các nước đang có những tác động khủng khiếp đối với sự phát triển và cuộc sống của dân thường. Điều này đặc biệt rõ ràng ở các quốc gia đã bị ảnh hưởng bởi xung đột, chủ nghĩa cực đoan bạo lực và khủng bố, cũng như những tác động tàn phá của biến đổi khí hậu. Liên hợp quốc đoàn kết với Chính phủ được bầu cử dân chủ và người dân Niger”.

Pháp và Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) cũng ra lời kêu gọi lập tức trả tự do cho Tổng thống Bazoum, để đất nước Niger quay trở lại trật tự được quy định trong Hiến pháp.

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris khẳng định, sự hợp tác giữa Mỹ với Chính phủ Niger phụ thuộc vào “cam kết tiếp tục tuân theo các tiêu chuẩn của nền dân chủ” của quốc gia châu Phi này. Trong khi, phái đoàn của Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết hối thúc các hành động tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhằm giải quyết tình hình tại Niger.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng cho rằng, trật tự Hiến pháp nên được khôi phục tại Niger.

Cuộc đảo chính ở Niger là cuộc đảo chính thứ bảy ở Tây và Trung Phi kể từ năm 2020. Điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nền hòa bình và nỗ lực chống lại cuộc nổi dậy của các nhóm chiến binh khủng bố trong khu vực - nơi Niger là một đồng minh chủ chốt của phương Tây.