Loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới được "hồi sinh" từ hạt giống bí ẩn 1.000 năm tuổi

Các nhà nghiên cứu đã mất gần 14 năm để trồng một cây từ hạt giống cổ đại, mà các nhà khảo cổ học đã khai quật được từ một hang động vào cuối những năm 1980. Nhóm nghiên cứu đặt tên cho hạt giống này là "Sheba", theo tên của Nữ hoàng của vùng Sheba, tây nam Ả Rập, khoảng 1.000 năm trước Công nguyên. 

Để khiến "Sheba" nảy mầm, đồng tác giả nghiên cứu – bà Elaine Solowey tại Trung tâm Nông nghiệp bền vững thuộc Viện Nghiên cứu Môi trường Arava (Israel) – đã ngâm hạt giống bí ẩn này vào nước, trộn với hormone và phân bón. Sau đó, bà gieo hạt giống vào chậu đất vô trùng.

Tiến sĩ Sarah Sallon cùng hạt giống bí ẩn đã nảy mầm thành cây. Ảnh: InsightFun/X

Tiến sĩ Sarah Sallon tại Trung tâm y tế Đại học Hadassah ở Jerusalem, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, chia sẻ: "Khoảng 5 tuần rưỡi sau, một chồi nhỏ nhô lên". Bao bọc bảo vệ đầu chồi là nắp (operculum). Sau khi nó rụng, nhóm nghiên cứu đã sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng cacbon và phát hiện ra mầm cây này có từ năm 993 đến năm 1202 sau Công nguyên.

Không lâu sau đó, cây bắt đầu mọc lá. Bà Sallon liền chia sẻ hình ảnh cây và lá của nó với các nhà thực vật học trên khắp thế giới. Một chuyên gia cho rằng nó thuộc chi Commiphora. Nhóm này bao gồm khoảng 200 loài cây chủ yếu phát triển ở châu Phi, Madagascar và Bán đảo Arab.

Sau đó, bà Sallon đã chia sẻ một mẫu lá với đồng tác giả nghiên cứu là giáo sư dự bị Andrea Weeks tại Đại học George Mason (Mỹ). Weeks đã giải trình tự DNA của mẫu lá, tuy nhiên, kết quả không khớp với bất kỳ loài Commiphora nào trong cơ sở dữ liệu của bà.

Cây trưởng thành từ hạt giống bí ẩn đã được 14 năm tuổi. Ảnh: CNN

Theo nghiên cứu, hạt giống này có thể đại diện cho một loài đã tuyệt chủng, có nguồn gốc từ khu vực xung quanh sa mạc Judean.

Loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ có duy nhất ở Việt NamĐỌC NGAY

Cây bí ẩn này hiện đã hơn 14 năm tuổi và cao gần 3 mét nhưng chưa ra hoa hay kết quả. Nếu thiếu những đặc điểm dễ nhận dạng hơn này, không thể xác định chắc chắn loài cây bí ẩn này.

Đáng chú ý, các nhà nghiên cứu cho biết loài cây này có thể là nguồn gốc của loại dầu thơm tên "tsori" chiết xuất từ nhựa cây có tác dụng chữa lành trong Kinh Thánh. Hợp chất này có liên quan đến vùng lịch sử Gilead, nằm ở phía đông sông Jordan và phía bắc của Biển Chết. 

Bây giờ, sau khi hồi sinh Sheba, nhóm nghiên cứu cho rằng cuối cùng họ đã có thể vén màn bí ẩn về "tsori" trong Kinh thánh.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết, vẫn chưa rõ Sheba thuộc loài nào, vì cây này chưa ra hoa. Tuy nhiên, rõ ràng là Sheba có quan hệ họ hàng gần với ba loài Commiphora — C. angolensis, C. neglecta và C. tenuipetiolata — được tìm thấy ở miền nam châu Phi.

Cây này có mối liên hệ yếu hơn nhiều với loài Commiphora sản xuất nhựa thơm, chẳng hạn như C. gileadensis , mà một số nhà nghiên cứu tin rằng là nguồn gốc lịch sử của một loại nước hoa và hương thơm được đánh giá cao có tên gọi là "Judean Balsam" hoặc "Balm of Gilead" vào thời cổ đại.

Phân tích hóa học lá và nhựa cây Sheba cho thấy cây này giàu triterpenoid pentacyclic, là hợp chất hoạt tính sinh học có đặc tính chống viêm và chống ung thư.

Theo nghiên cứu, lá và thân cây cũng chứa nhiều squalene, một chất tự nhiên, có dầu, có đặc tính chống oxy hóa và làm mịn da. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu nữa để xác định một hợp chất khác có khả năng chống ung thư trong mô của cây.

Minh Hoa (t/h)