Thông tin tại Hội nghị trực tuyến sơ kết hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023, ông Phạm Như Ánh - Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) cho biết, tổng dư nợ lĩnh vực bất động sản của ngân hàng này hiện đạt khoảng 147.000 tỷ đồng, tăng trưởng 4,2% so với cuối năm 2022. Trong đó, 80% dư nợ BĐS là cho vay KHCN mua nhà, tương đương 115.400 tỷ đồng cho 38.000 khách hàng và chiếm 21,5% tổng dư nợ MB; 20% tài trợ khách hàng doanh nghiệp (khoảng 31.600 tỷ đồng) với 165 khách hàng -chiếm xấp xỉ 6% tổng dư nợ MB.
Theo ông Ánh, trong 6 tháng đầu năm 2023, thị trường bất động sản (BĐS) có nhiều biến động. Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều cuộc họp, đưa ra nhiều nghị quyết, nghị định để hỗ trợ thị trường BĐS, Các nghị định của Chính phủ đã tạo ra một hành lang pháp lý cho các địa phương hỗ trợ các quỹ đầu tư hoàn thiện thủ tục pháp lý, giúp cho khách hàng có được hành lang để tiếp tục cho vay, hỗ trợ thị trường BĐS.
Về phía NHNN, cơ quan này cũng đã ban hành nhiều văn bản quy định, thông tư hướng dẫn để hỗ trợ thị trường BĐS: Thông tư 02/2023/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; Thông tư số 11/2022/TT-NHNN quy định về bảo lãnh ngân hàng; Điều hành hạ mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ thị trường BĐS phát triển…
Về phía ngân hàng, MB cũng xác định , ngành BĐS vẫn có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, ảnh hưởng rất lớn đến các ngành, nghề khác, do đó ngân hàng vẫn dành room tín dụng để tài trợ cho lĩnh vực này (khoảng ~20%).
Về chính sách, MB xây dựng định hướng tiếp cận tín dụng cụ thể đối với từng loại hình BĐS, trong đó BĐS nhà ở tập trung phân khúc trung bình, phục vụ nhu cầu để ở của người dân. Đẩy mạnh tiếp cận đối với BĐS khu công nghiêp, khu chế xuất, tạo tiền đề để phát triển các ngành công nghiệp, sản xuất chế biến với hàm lượng công nghệ cao.
“Nhờ có chính sách điều hành linh hoạt của NHNN, giao hạn mức tăng trưởng tín dụng sớm đã tạo điều kiện thúc đẩy tiếp cận tín dụng, trong 6 tháng đầu năm 2023, MB không gặp tình trạng thiếu room tín dụng đối với khách hàng.” Tổng giám đốc MB cho biết.
Mặc dù đã có chỉ đạo sát sao của Chính phủ tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý, nhưng ông Ánh cho rằng tiến độ giải quyết còn chậm, đặc biệt về việc định giá đất, phê duyệt quy hoạch còn gặp các vướng mắc về thẩm quyền, trình tự, phương pháp tính tại các địa phương.
Đối với khách hàng doanh nghiệp là chủ đầu tư gặp khó khăn, không hoàn thiện được dự án theo tiến độ dự kiến do vướng mắc pháp lý, khó khăn về nguồn vốn triển khai, áp lực nợ và trái phiếu đến hạn lớn, sụt giảm doanh thu, người mua nhà gây áp lực trả lại sản phẩm.
Đối với khách hàng cá nhân mua nhà, ngoài việc suy giảm nguồn thu để trả nợ, các vướng mắc pháp lý của dự án cũng gây mất niềm tin cho người mua nhà, trì hoãn việc trả nợ, ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng của ngân hàng.
Theo Tổng giám đốc MB, mặc dù đã có một số chuyển biến tích cực, tuy nhiên trong 6 tháng cuối năm 2023 và năm 2024, thị trường BĐS dự kiến vẫn còn nhiều khó khăn và tiềm ẩn rủi ro lớn, các dự án vẫn đang trong quá trình hoàn thiện pháp lý chủ đầu tư chưa hoàn thiện xây dựng, bàn giao sản phẩm theo đúng kế hoạch. Bên cạnh đó, niềm tin của người mua nhà suy giảm ảnh hưởng trực tiếp tới: nhu cầu vay vốn, tuân thủ cam kết thanh toán theo hợp đồng mua bán với chủ đầu tư và cam kết trả nợ vay với ngân hàng.
Trên cơ sở đánh giá trên, lãnh đạo MB đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất:
Thứ nhất , đề nghị Quốc hội và Chính Phủ luật hoá các quy định về xử lý nợ xấu, xử lý tài sản đảm bảo để tạo hành lang pháp lý cho các TCTD triển khai thu hồi nợ an toàn, hiệu quả; xem xét cơ chế cho phép "chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án khi đã có giấy chứng nhận hoặc có quyết định giao đất, cho thuê đất" tạo điều kiện để ngân hàng xử lý nợ xấu đối với các dự án đang triển khai dở dang và giúp tăng nguồn cung nhà ở.
Thứ hai , tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ vướng mắc về pháp lý dự án cho chủ đầu tư.
Thứ ba , kiến nghị Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh tiếp tục phối hợp đẩy nhanh tiến độ xử lý các vướng mắc về pháp lý, thủ tục cho các dự án; đặc biệt là các DN có nhiều dự án dang dở, ưu tiên các dự án có tỷ lệ hoàn thiện xây dựng cao để hoàn thiện sản phẩm bàn giao nhà cho người dân.
Thứ tư, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng, thực hiện các biện pháp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh, bền vững; Phân nhóm BĐS để có chính sách quản lý và phát triển phù hợp, ưu tiên nhà ở thu nhập thấp, BĐS khu công nghiệp... xem xét có chính sách ưu tiên; BĐS cao cấp, BĐS nghỉ dưỡng...mang tính chất đầu tư cần quy hoạch, quản lý riêng để phát triển ổn định và bền vững.