Thời hạn mà Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) đưa ra cho chính quyền quân sự của Niger để các nhà lãnh đạo cuộc đảo chính ở Niger rút lui và trả tự do cho Tổng thống nước này đã kết thúc mà không có sự can thiệp vũ trang nào như tổ chức này đe dọa.
Tại một hội nghị khẩn cấp vào cuối tuần trước, 11 nhà lãnh đạo quốc phòng của ECOWAS đã nhất trí về một kế hoạch hành động quân sự, bao gồm cả thời điểm và kế hoạch tấn công, nếu Tổng thống Bazoum không được trả tự do và phục chức vào ngày 6/8.
Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có dấu hiệu huy động lực lượng vũ trang nào ở Nigeria, quốc gia đông dân nhất châu Phi và là nơi có quân đội lớn nhất khu vực.
Đại tá đã nghỉ hưu Festus Aboagye, cố vấn an ninh cho Liên minh châu Phi và Liên Hợp Quốc hôm 6/8 cho biết, kế hoạch của ECOWAS có thành công hay không phụ thuộc vào khả năng triển khai quân đội của Nigeria.
Tướng Abdourahmane Tiani, Tổng thống tự xưng của phe đảo chính Niger, phát biểu tại cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông ở thủ đô Niamey vào ngày 6/8. Ảnh: Bloomberg
Một chỉ huy cấp cao của một quốc gia thành viên ECOWAS cho biết, quân đội của khu vực cần thêm thời gian để chuẩn bị trước khi họ có thể tiến vào Niger. 2 nước láng giềng của Niger là Mali và Burkina Faso, nơi có các nhà lãnh đạo lên nắm quyền thông qua các cuộc đảo chính, đã nói rằng họ sẽ giúp bảo vệ chính quyền quân sự chống lại các quốc gia Tây Phi.
“Hiện tại, chúng tôi cần xây dựng sức mạnh cho các đơn vị của mình trước khi tham gia vào một hành động quân sự như vậy. Sự thành công của bất kỳ hành động quân sự nào đều phụ thuộc vào sự chuẩn bị tốt”, vị chỉ huy nói.
Theo ông Aboagye, các mốc thời gian chính trị sẽ khác hoàn toàn với các mốc thời gian quân sự. Vì vậy, việc các chính trị gia tuyên bố tối hậu thư hết hiệu lực vào ngày 6/8 không nhất thiết có nghĩa là ECOWAS sẽ bắt đầu can thiệp vào đúng ngày này.
Trong quá trình chuẩn bị cho việc triển khai quân sự, ECOWAS sẽ tiếp tục gây áp lực lên Niger thông qua các biện pháp trừng phạt kinh tế mà họ áp đặt vào tuần trước và tìm kiếm sự hỗ trợ đối với các lệnh cấm vận thương mại rộng lớn hơn từ các tổ chức quốc tế khác như Liên minh châu Phi, vị quan chức quân sự cho biết.
Bộ trưởng quốc phòng từ các quốc gia ECOWAS ngoại trừ Mali, Burkina Faso, Chad, Guinea và Niger đã thống nhất phương án can thiệp quân sự vào Niger sau cuộc họp bất thường ở Abuja, Nigeria, ngày 4/8. Ảnh: France24
ECOWAS đã ngừng giao dịch thương mại với Niger, bao gồm cả việc bán điện từ Nigeria, nơi mà quốc gia này phụ thuộc khoảng 75% điện năng. Các quốc gia thành viên của tổ chức này cũng đã đóng băng tài sản của họ tại ngân hàng trung ương Niger.
ECOWAS vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào sau khi tối hậu thư của đến hạn chót, nhưng tổ chức này được cho là sẽ gia hạn cho chính quyền quân sự Niger thêm một tuần.
Cuộc đảo chính ở Niger vào ngày 26/7 là cuộc đảo chính thứ bảy ở Tây và Trung Phi trong vòng 3 năm. Sự kiện này đã làm rung chuyển khu vực Sahel của châu Phi, nơi đang chiến đấu với các nhóm vũ trang có liên quan đến al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo (ISIS) và là một trong những khu vực nghèo nhất thế giới.
Vài giờ trước khi đến hạn chót mà ECOWAS đưa ra, Hội đồng quốc gia bảo vệ tổ quốc do chính quyền quân sự Niger lập ra đã tuyên bố đóng cửa không phận Niger cho đến khi có thông báo mới do lo ngại một cuộc tấn công.
Phe đảo chính cũng cho biết, một quốc gia nước ngoài đang chuẩn bị một chiến dịch ở Niger với sự hợp tác của ECOWAS, đồng thời lưu ý rằng ECOWAS đã triển khai quân đội ở 2 quốc gia Trung Phi.
Nguyễn Tuyết (Theo WSJ, Anadolu Agency)
