Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), sét có thể gây ra nhiều loại thương tích với nguy cơ tử vong khác nhau. Khoảng 10% những người bị sét đánh sẽ thiệt mạng, thường do đau tim.
Nhiều trường hợp sét đánh trực tiếp dẫn đến tử vong. Các dạng khác ít gây tử vong hơn, ví dụ như sét đánh tiếp xúc (nạn nhân chạm vào vật bị sét đánh), sét đánh phụ (tia sét phản xạ từ một vật thể và trúng vào nạn nhân) và dòng điện đất (sét đánh xuống mặt đất gần đó và dòng điện đi từ vị trí đánh, truyền qua đất đến nạn nhân). Sấm cũng có thể gây ra những hậu quả như thủng màng nhĩ hoặc chấn thương nếu nạn nhân bị ngã.
Khi tắm trong nhà, người tắm sẽ không bị sét đánh trực tiếp. Mối quan tâm lớn nhất là nguy cơ sét đánh trực tiếp vào nhà, vì hệ thống ống và kim loại có thể đóng vai trò như một ống dẫn điện. Sét thường đi theo con đường ít bị cản trở nhất, thường là qua dây điện và hệ thống ống dẫn. Do đó, nó có thể di chuyển qua các đường ống và tấn công người tắm.
Ngoài kim loại là ống dẫn, nước cũng có thể mang dòng điện. Điều này đồng nghĩa, nếu một người đang tắm vòi hoa sen hoặc tắm bồn, điện có thể đi qua các đường ống vào trong nước và gây nguy hiểm.
CDC khuyên mọi người nên tránh xa vòi hoa sen và hệ thống ống nước khi có giông sét. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên, nếu nghe thấy tiếng sấm, bạn đang ở phạm vi đủ gần để sét chạm tới vị trí của mình, vì sét có thể đánh ở nơi cách xa cơn giông 4,8 - 16 km. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, bạn có thể tắm sau khoảng 30 phút kể từ khi nghe thấy tiếng sấm cuối cùng.
Người tắm trong lúc giông bão không phải sẽ luôn bị sét đánh, nhưng điều này có thể xảy ra. Theo Ron Holle, nhà khí tượng từng làm việc tại NOAA, hàng năm có 10 - 20 người ở Mỹ bị sét đánh khi đang sử dụng các thiết bị, vòi nước hoặc tắm bồn trong lúc giông bão.
Ngoài ra, khi có sấm sét, bạn nên tránh xa hiên nhà và ban công, không đến gần cửa sổ và cửa ra vào, đồng thời “không nằm trên sàn bê tông hay dựa vào tường bê tông”.
“Không sử dụng bất cứ thứ gì được kết nối với ổ cắm điện, ví dụ như máy tính hoặc thiết bị điện tử”, CDC lưu ý. “Tránh xa điện thoại có dây. Điện thoại di động và điện thoại không dây đều an toàn nếu chúng không được kết nối với ổ cắm thông qua bộ sạc”.
CDC lưu ý thêm, bạn cũng có thể tính được tia sét ở gần bạn đến mức nào bằng cách đếm số giây giữa tia chớp và tiếng sấm, sau đó chia cho 5. Cứ 5 giây thì tia sét cách bạn 1 dặm (1,6km), 15 giây là 3 dặm và nếu nó xảy ra đồng thời với tiếng sấm nghĩa là đang ở rất gần, CDC cho hay.
Theo cơ quan này, hầu hết các trường hợp tử vong và thương tích xảy ra khi mọi người ở ngoài trời, đặc biệt là trong những tháng mùa hè, vào buổi chiều và buổi tối. Ở Mỹ, khoảng 180 người mỗi năm bị thương do sét đánh và 10% số người bị sét đánh tử vong mỗi năm.
Nếu bạn bắt buộc phải ở bên ngoài khi có sấm sét, đừng nằm trên mặt đất. Sét tạo ra các dòng điện dọc theo mặt đất có thể gây chết người ở khoảng cách hơn 30m. Lời khuyên của CDC là hãy vào bên trong một vị trí an toàn. Khi trời có sấm sét, không có nơi nào bên ngoài là an toàn cả.
“Hãy tránh đứng ở những nơi có nguy cơ cao bị sét đánh, chẳng hạn như ở gần hoặc dưới những cây cao. Nếu không có nơi trú ẩn an toàn nào trong tầm nhìn, hãy cúi xuống trong tư thế giống như quả bóng: chụm hai chân lại với nhau, ngồi xổm thấp, cúi đầu và bịt tai lại. Nhưng hãy nhớ rằng, đây là phương sách cuối cùng. Hãy tìm nơi trú ẩn an toàn trước”.
Minh Hoa (t/h)
