Việc tăng cường năng lực sản xuất năng lượng tái tạo của khu vực sẽ giúp các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, tạo ra việc làm mới và đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng đồng thời giảm đáng kể lượng khí thải, theo nghiên cứu mới được công bố của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Quỹ từ thiện Bloomberg, Quỹ ClimateWorks và Tổ chức Năng lượng bền vững cho tất cả (SEforALL).
Các ngành công nghiệp pin quang điện mặt trời (PV), pin và xe điện hai bánh đang phát triển của Đông Nam Á mang lại cơ hội doanh thu ước tính từ 90 tỷ USD đến 100 tỷ USD vào năm 2030, với 6 triệu việc làm năng lượng tái tạo tiềm năng sẽ được tạo ra vào năm 2050.
Báo cáo Sản xuất năng lượng tái tạo: Cơ hội mới cho Đông Nam Á, khám phá cách hỗ trợ phát triển lĩnh vực sản xuất năng lượng sạch ở Đông Nam Á và giúp các quốc gia khai thác tiềm năng kinh tế to lớn đồng thời giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Việc nắm bắt cơ hội này phụ thuộc vào các biện pháp chính sách cụ thể của chính phủ đối với từng quốc gia trong khu vực, bao gồm kích thích nhu cầu năng lượng tái tạo trong nước, đảm bảo khả năng cạnh tranh về chi phí, cải thiện sự thuận tiện trong kinh doanh và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu. Hợp tác ở cấp khu vực cũng rất cần thiết để cung cấp hỗ trợ hơn nữa thông qua việc tăng cường thương mại nội vùng.
Báo cáo xác định tham vọng và kết quả tiềm năng để Đông Nam Á đạt được những mục tiêu sau:
Tăng công suất sản xuất pin mặt trời dạng mô-đun từ 70 GW lên 125–150 GW vào năm 2030.
Phát triển chuỗi giá trị sản xuất pin khu vực, tăng nhu cầu trong nước và khu vực, đồng thời đưa Đông Nam Á trở thành trung tâm xuất khẩu khu vực và toàn cầu, sản xuất các khối pin 140–180 gigawatt-giờ (GWh) vào năm 2030.
Mở rộng công suất lắp ráp xe điện hai bánh (E2W) tại Đông Nam Á từ 1,4 lên 1,6 triệu chiếc mỗi năm lên khoảng 4 triệu chiếc vào năm 2030.
Báo cáo cũng nêu bật cách Đông Nam Á có thể phát huy lịch sử hợp tác khu vực mạnh mẽ để nâng cao khả năng cạnh tranh của các ngành năng lượng tái tạo và đáp ứng các mục tiêu net-zero. Ví dụ, các yếu tố sản xuất có thể được hưởng lợi từ thương mại trong chuỗi giá trị và các nỗ lực trong khu vực nhằm cải thiện chất lượng và phân bổ lực lượng lao động.
Thị trường nhu cầu có thể được hỗ trợ bằng việc xây dựng Lưới điện ASEAN để cho phép triển khai năng lượng tái tạo cao hơn thông qua thương mại điện đa phương và mở rộng các khu vực cân bằng lưới điện. Việc hài hòa hóa các tiêu chuẩn kỹ thuật cho xe E2W và trạm sạc có thể cho phép các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu trên khắp thị trường Đông Nam Á.
Báo cáo cũng đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực này. Khi so với các nước láng giềng, Việt Nam hiện đã được nhiều doanh nghiệp trong chuỗi giá trị sản xuất mô-đun quang điện mặt trời đầu tư. Việt Nam cũng là quốc gia duy nhất trong khu vực đạt điểm 'cao' về Chỉ số pháp lý về năng lượng bền vững (RISE) của Ngân hàng Thế giới đối với năng lượng tái tạo.
Việt Nam cũng có lợi thế về chi phí lao động. Theo một nhà sản xuất hàng đầu Campuchia, tiền lương ở Campuchia có thể so sánh với Việt Nam, nhưng chênh lệch về trình độ học vấn nên cần nhiều lao động Campuchia hơn để sản xuất ra cùng một sản lượng, dẫn đến chi phí lao động ở Campuchia cao hơn. Cùng với đó, biên giới với Trung Quốc cũng là một lợi thế cho Việt Nam trong việc phát triển sản xuất.
Nhu cầu với xe điện đang tăng nhanh cũng thúc đẩy nhu cầu trong lĩnh vực pin ở các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia.
Bà Helen Mountford, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Quỹ ClimateWorks cho biết: “Ngành công nghiệp năng lượng sạch vốn đã là một cơ hội tăng trưởng lớn và chúng ta sẽ cần mở rộng quy mô nhanh hơn nữa để đạt được mức trung hòa các-bon trên toàn cầu vào năm 2050. Đông Nam Á, nơi sinh sống của 1/4 dân số thế giới, có vị trí thuận lợi để trở thành khu vực dẫn đầu toàn cầu về sản xuất năng lượng tái tạo với môi trường kinxe đih doanh sôi động và nguồn nhân tài dồi dào. Làm như vậy, khu vực có thể tăng cường cung cấp các giải pháp năng lượng tái tạo đáng tin cậy và giá cả phải chăng cho người dân và cộng đồng ở Đông Nam Á và trên toàn thế giới, đồng thời tạo ra cơ hội việc làm mới tại địa phương".
