Khánh Sơn là một trong 2 huyện miền núi của tỉnh Khánh Hòa, nơi đây có đến 60% là người dân tộc thiểu số sinh sống và nông nghiệp là nghề chủ đạo. Những năm gần đây huyện miền núi Khánh Sơn "thay da, đổi thịt" nhờ đặc sản cây sầu riêng.
Khánh Sơn nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, là huyện miền núi vùng cao nên khí hậu mát mẻ quanh năm, được ví như “Đà Lạt thứ hai” nên thích hợp với đặc tính của cây sầu riêng. "Cả huyện hiện có khoảng 2.600 ha sầu riêng, hiện thương lái thu mua với giá từ 75.000-95.000 đồng/kg, trung bình mỗi ha người nông dân thu về từ 700 đồng đến 1 tỷ đồng/ha", ông Lương Văn Quyết - Phó chủ tịch Hội Nông dân huyện Khánh Sơn, cho hay.
Từ một hộ khó khăn của huyện Khánh Sơn, đến nay gia đình ông Văn Tấn Đạt (xã Sơn Lâm) đã xây nhà lầu, có của ăn, của để. "Gia đình có 3 ha sầu riêng trồng được 6 năm. Năm nay mỗi ha cho thu hoạch khoảng 10, với giá bán trung bình 85.000 đồng/kg, trừ chi phí gia đình thu về 2-3 tỷ đồng", ông Đạt nói và cho biết khi quyết định trồng cây sầu riêng bản thân ông cũng không nghĩ có ngày thu được tiền tỷ như hiện nay.
Khánh Sơn hiện có khoảng 4 loại sầu riêng, trong đó cho năng suất và chất lượng tốt nhất là Monthong và Ri 6.
Do đặc điểm của khí hậu nên sầu riêng Khánh Sơn thu hoạch muộn hơn sầu riêng miền Tây và Đông Nam Bộ khoảng 1-2 tháng và sớm hơn Tây Nguyên 1 tháng. Điều này giúp cho sản phẩm sầu riêng của nơi này càng thêm đặc biệt. Sản phẩm trái sầu riêng của Khánh Sơn hiện không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu đi Trung Quốc, Mỹ, Singapore...
Còn ông Mai Văn Khang (ở xã Sơn Bình) cho biết, gia đình có 10 ha sầu riêng và đã được cấp mã vùng trồng để xuất khẩu sang Trung Quốc. “Với giá bán cao như hiện nay, gia đình tôi thu lãi 6-7 tỷ đồng sau khi kết thúc vụ sầu riêng”, ông Khang vui mừng nói.
Tổ hợp tác cây sầu riêng Sơn Lâm của ông Khang được cấp mã vùng trồng đủ chuẩn sạch để xuất khẩu đi Trung Quốc. "Sầu riêng của tổ hợp tác đều có chứng nhận sạch nên giờ đây chúng tôi không còn lo lắng đầu ra cho sản phẩm như những năm trước nữa", ông Khang chia sẻ.
Khánh Sơn có khoảng 450 ha sầu riêng VietGap và đã có 4 mã số vùng trồng được cơ quan chức năng Trung Quốc cấp phép. Hiện còn 22 mã vùng trồng sầu riêng đã đăng ký, chờ xét duyệt, trong đó 6 mã vừa được Tổng cục Hải quan Trung Quốc phối hợp Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Khánh Hòa kiểm tra trực tuyến.
Từ năm 2012, sầu riêng Khánh Sơn đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ - chủ sở hữu là UBND huyện Khánh Sơn. Năm 2019, sầu riêng tiếp tục được Tổng Hội NN&PTNT bình chọn là
