Chiều nay 14-7, phiên tòa xét xử bị cáo Tô Anh Dũng, cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao, cùng 53 đồng phạm liên quan đến vụ án "Chuyến bay giải cứu" đã kết thúc phần xét hỏi. Theo đó, phiên toà sẽ nghỉ 2 ngày cuối tuần và ngày 17-7 sẽ tiếp tục với phần luận tội, đề nghị mức án từ Viện kiểm sát nhân dân.
Bị cáo Trần Việt Thái được dẫn giải tới phiên toà
Trong vụ án này, bị cáo Trần Việt Thái, cựu đại sứ Việt Nam tại Malaysia, cùng 2 cán bộ bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, "nhận "bôi trơn" theo kiểu đếm đầu người, thậm chí thu tiền thừa của các công dân mãn hạn tù về nước rồi "ăn chia". Tổng số tiền các bị cáo hưởng lợi bất chính lên tới gần 10,5 tỉ đồng.
Tại phiên toà diễn ra trước đó, bị cáo Trần Việt Thái thừa nhận không có quy định cụ thể nào về việc thu tiền của chủ tàu, chủ lao động, người mãn hạn tù trong trại chờ về nước. Cùng với đó, bị cáo Thái khai trước khi có chủ trương giải cứu công dân về nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cũng chưa từng tổ chức công việc này "Nói là vượt quy định cũng rất là khó".
Kể về bối cảnh khi bắt đầu có chủ trương "chuyến bay giải cứu", bị cáo Trần Việt Thái cho biết từ ngày 11-1-2021, Malaysia ban hành tình trạng khẩn cấp quốc gia, yêu cầu 6 đại sứ quán vào trại chờ để giải tỏa người mãn hạn tù và Việt Nam có gần 2.000 người. Ông Thái sau đó đã chỉ đạo Nguyễn Hoàng Linh và Lê Ngọc Anh (cán bộ đại sứ quán) đi khảo sát thực tế để lập kế hoạch dự trù kinh phí đưa những người Việt Nam mãn hạn tù về nước. Các khoản khảo sát có tiền vé máy bay, tiền hộ chiếu, thủ tục về nước, tiền xét nghiệm COVID-19.
"Ở chuyến bay đầu tiên, đại sứ quán phải đấu tranh với chủ tàu, chủ ghe, người sử dụng lao động sẽ chi trả tiền cách ly. Sau đó, vì phát sinh thêm nhiều vấn đề, đại sứ quán phát trực tiếp tiền trên tại sân bay"- bị cáo Thái khai.
Đáng chú ý, theo lời khai của cựu đại sứ, sau khi khảo sát, đại sứ quán thống nhất 3 mức thu: 20,3 triệu đồng/người có hộ chiếu; 24,9 triệu đồng/người chưa có hộ chiếu; 30-34 triệu đồng/người ở đảo xa phải bay thêm chuyến nội địa. Riêng chi phí cấp hộ chiếu, đại sứ quán thu hơn 4,6 triệu đồng/cuốn nhưng thực tế chỉ 1,6 triệu đồng/cuốn.
Với tổng cộng gần 1.900 người mãn hạn tù, bị cáo Trần Việt Thái khai mình và cấp dưới thu 44,6 tỉ đồng. Tuy nhiên các chi phí để tổ chức cho người mãn hạn tù về nước chỉ mất 34,2 tỉ đồng.
Số tiền dư còn lại, cựu đại sứ Việt Nam tại Malaysia cho biết trích một phần dùng để "bồi dưỡng" cho cán bộ tại đại sứ quán, theo tỉ lệ: Đại sứ hệ số 1,5; 2 cán bộ trực tiếp hệ số 1,2; còn lại hệ số 1, căn cứ vào mức phụ cấp của Nhà nước. Sau khi cân đối, ông Thái nhận 580 triệu đồng tiền "bồi dưỡng", cấp dưới hưởng 220 đến 480 triệu đồng.
"Bị cáo thừa nhận sai phạm. Nhưng ở Malaysia, việc chi bồi dưỡng là rất phổ biến. Bị cáo nhận thức thời điểm đó dịch bệnh căng thẳng, nếu không có tiền bồi dưỡng thì không thể huy động được anh chị em làm việc. Sau đó, bị cáo đã nhận thức được, thành khẩn khai báo, khắc phục hậu quả, mong muốn được xem xét về mức độ phạm tội"- cựu đại sứ Trần Việt Thái khai và cho biết ngoài 4 bị cáo đã nộp lại tiền hưởng lợi, những nhân viên còn lại tại đại sứ quán không nộp vì cho rằng không vi phạm.
